De volgende 4 factoren zijn bepalend het voor de scherptediepte die je uiteindelijk krijgt:
- Zit er diepte in je onderwerp?
- Hoe ver sta je van je onderwerp?
- Gebruik je een groothoek- of telelens?
- Welk diafragma wordt er gebruikt?
Zit er diepte in je onderwerp?
Het klinkt vrij normaal, maar als je een vlak onderwerp recht van voren fotografeert dan zal je geen scherptediepte hebben. Scherptediepte zal pas ontstaan als je het vlakke onderwerp onder een hoek fotografeert. Hoewel dit klinkt als een open deur is het wel iets om rekening mee te houden.
Hoe ver sta je van je onderwerp?
Als je dicht op je onderwerp staat zal je al snel weinig scherptediepte hebben. Neem je wat meer afstand, dan zal je meer scherptediepte hebben. Bij macrofotografie sta je dicht bij je onderwerp, terwijl je bij landschapsfotografie vaak ver van je onderwerp staat.
Gebruik je een groothoek- of telelens?
Wat is de brandpuntsafstand waarmee je fotografeert?
De basisregel daarbij is:
- Bij een groothoek lens (minder dan 35mm) is er veel scherptediepte.
- Bij een standaard lens (35-50mm) is het vergelijkbaar met het menselijk oog.
- Bij een telelens (50mm of meer) zal er over het algemeen minder scherptediepte zijn.
Welk diafragma wordt er gebruikt?
Hoe kleiner het diafragma-getal bijv F1.4 hoe minder scherptediepte.
Hoe groter het diafragma-getal bijv F16 hoe meer scherptediepte.
Hierbij zijn de eerste 3 factoren uiteraard ook van belang. Bij macrofotografie heb je ondanks een groot diafragma-getal vaak toch maar een beperkte scherptediepte.
Vuistregel:
Een vuistregel is dat 1/3 van de scherpte voor het scherpstelpunt zit en 2/3 achter het onderwerp.
Een klein rekenvoorbeeld.
Je onderwerp staat op 3 meter afstand en door de instellingen zou er 60 cm scherptediepte zijn. Dan ligt op basis van de vuistregel 20 cm van de scherpte voor je onderwerp en 40 cm achter je onderwerp.
Heb je hier moeite mee dan zou je eens kunnen kijken naar een programma voor op je smartphone. Zoek dan op DOF calculator (DOF: Depth of Field). Er zijn voor zowel Android als IOS verschillende programma’s verkrijgbaar. Hierbij zijn er gratis en betaalde versies beschikbaar. Meestal zijn de betaalde versies wat beter en uitgebreider dan de gratis versies. Deze programma’s geven dan afhankelijk van de ingevoerde waardes aan hoeveel scherpte er is voor en achter je onderwerp.
Er is ook een website die je kunt gebruiken, als je voldoende data hebt. De website werkt ook op een smartphone https://dofsimulator.net/en/
Wil je meer informatie over scherptediepte dan kan je daar op wikipedia nog veel meer over vinden. Daar staat ook de uitgebreide formule om de scherptediepte te berekenen, maar waarschijnlijk is die alleen voor de wiskundige lezers interessant 🙂